ĐẤT SÉT TỰ KHÔ VÀ ĐẤT SÉT POLYMER
Đất sét tự khô (air drying)
Đây là các loại đất tự khô của Nhật luôn có bao bì nhãn mác rõ ràng. Nếu người bán hàng cho bạn đưa 1 gói đất chữ Hàn hay chữ Thái hoặc chẳng có nhãn mác gì cả thì đó là đất tự khô nhưng không phải của Nhật.
*Đất sét tự khô ( air drying) là gì?
Đất sét tự khô là một loại vật liệu tạo hình còn được gọi là new clay ( đất sét mới) để phân biệt với đất nung truyền thống. Hầu hết các loại đất tự khô đều được cho thêm các phụ gia để cứng hơn và không dễ vỡ ( nứt hoặc co ngót), như đất sét nung tự nhiên, dùng thay thế cho loại đất nung rất tốt. Một số loại đất được thêm vào sợi nylon nên được xem như là đất sét bán tự nhiên. Các đặc điểm nổi bật của đất sét tự khô là:
- Như chính tên gọi của nó, đất khô và trở nên cứng khi tiếp xúc với không khí ( nhiệt độ phòng) ( không cần lò nung).
- Vì nó có thể tự khô trong không khí nên bạn có thể tạo hình bằng tay.
- Mềm và dễ dàng cán mỏng.
- Không cần bảo quản trong máy lạnh.
- Không chịu nước ( kể cả đất tự khô có thành phần resin thì cũng không hoàn toàn chịu nước được).
- KHông chất độc hại.
- Có thể phủ sơn ( sơn dầu, acrylic tuy nhiên màu phải là loại chất lượng cao, nếu không đất sẽ bị xỉn màu và nếu bạn nặn hoa, bông hoa có màu không tươi.)
- Có thể có trọng lượng nặng hoặc nhẹ.
- Màu thường dùng là màu trắng, màu đất và nhiều màu được pha sẵn.
Hoa làm bằng Đất sét Hearty soft
*Ưu điểmcủa đất tự khô:
- Dể sử dụng,chỉ cần đôi tay và vài dụng cụ thô sơ, bạn có thể hoàn thành tác phẩm của mình rồi chờ đến khi nó - khô
- Dễ cán mỏng
- Dễ trộn màu
- Không cần nung trong lò nung nhiệt độ cao.
*Khuyếtđiểm
- Sợ nước và môi trường ẩm
- Vì đất nhẹ dễ trộn màu nên đất sẽ bị lem màu với nhau nếu các bạn dùng nó để nặn mô hình. Riêng đất nặng được sản xuất để nặn mô hình thì không bị tình trạng này.
- Khó bảoquản và không sử dụng được nếu không khí bị lọt vào. Riêng đất Hearty của Nhật thì có thể cứu vãn được bằng cách nhồi lại với ít nước và giữ trong khăn ẩm. Tuy nhiên, sau khi nhồi xong nên dùng gấp vì đất sẽ không còn giữ được chất lượng hoàn hảo như ban đầu nữa.
*Một số khác biệt của các loại đất tự khô:
Hầu hết các loại đất đang có bán tại thị trường Việt nam là thuộc dạng đất tự khô.
Nếu người bán hàng hướng dẫn bạn cứ để đất ra ngoài không khí sau khi tạo hình mà không cần làm gì khác thì đó là đất tự khô.
Tùy theo từng loại đất và tùy theo mục đích sử dụng mà nhà sản xuất đưa ra một công thức đất có chút khác nhau để phục vụ cho việc tạo hình một số sản phẩm riêng biệt.
- Đất Thái, Hàn Quốc, Malay có thế mạnh là giá thành rẻ. Theo quan niệm của tác giả thì các loại này được sản xuất để làm hoa mà cụ thể là loại hoa nặn bằng khuôn nên có vẻ nó có nhiều bột ( lên mốc nếu không bảo quản tốt) và resin nên thành phẩm bị khô cứng, có màu hơi trong sau khi khô. Hoa làm từ đất Thái không thật bằng hoa làm từ đất Nhật vì khi bạn sờ vào cánh hoa, cánh hoa cứng như nhựa. Đất Hàn, Malay dể dùng và chất lượng cao hơn đất Thái nhưng khi chưa khô đất có độ dẻo cao quá. Cánh hoa hay tay chân búp bê cứ oặc ra thật là khó cho người tạo hình.
- Đất Nhật tự khô rất đa dạng: đất làm búp bê, đất làm hoa, đất làm mô hình thú…Hầu hết các loại đất Nhật đều nhẹ và rất nhẹ.
Đối với người Nhật, chẳng có 1 sản phẩm nào tự nhiên ra đời mà không có lý do. Lúc trước mình vẫn thường bực mình vì kết cấu của đất hearty có những sớ như là giấy vậy. Làm cho những cánh hoa bị thô và không mịn màng như ý. Cô giáo mách nước là trộn Hearty với Hearty soft sẽ có cánh hoa mịn hơn nhưng mình vẫn thích dùng Hearty light để làm hoa hơn là dùng Hearty. CÒn đất hearty có sớ nên dùng lành bánh hay những bề mặt cần có độ nhám hơn.
Quan niệm của người dùng là chọn loại đất có giá thành rẻ là đất Thái nhưng theo kinh nghiệm của tác giả, nếu bạn làm hoa bằng đất Nhật, với cùng 1 số tiền mua đất, thành phẩm bạn tạo ra từ đất Nhật vẫn nhiều hơn đất Thái do đất nhật có thể cán mỏng rất nhiều so với các loại đất khác. Còn bản chất của đất Thái là để làm hoa nên việc bạn tạo hình thức ăn hay thú không như ý là chẳng có gì lạ.
- Đất tự khô là thế mạnh của Nhật nhưng các hãng đất sét của Mỹ và Đức chuyên sản xuất đất Polymer cũng có sản xuất đất air drying. Tuy nhiên, tác giả bài viết chưa có cơ hội dùng thử từng thương hiệu đất.
Đất Nhật còn có nhiều dòng đất khác như đất tự khô có độ trong suốt Sukeruken hoặc transparent clay. Bạn có thể dùng đất này làm những cánh hoa trong suốt và đặt trên những ngọn đèn màu trang trí.
- Đất DAS của Úc có 2 màu; màu đất và màu trắng đục. Đất nặng dùng để tạo mô hình người hay thú.
- Đất Pháp Jovi cũng có tính chất tương tự đất Úc.
Một số tên thông dụng của dòng đất này: Creative Paperclay, Delight, Makin's Clay,LaDoll, Hearty Clay, Deco ClayCraft, DAS Pronto, Apoxie Sculpt, Lyra, Artista,Angel, Aves, FormoFit, Darwi, Flumo, Lumina, Celluclay, Sculptamold, ColdPorcelain, Crayola Model Magic, Crayola Air Dry Clay, Sculpt It, Paverpol,Alley Stone và rất nhiều tên khác nữa( chưa kể tên đất Thái, Hàn và Malay).
Tác phẩmThu vàng làm bằng Đất sét Hearty.
Đất sét Polymer
*Đất sét polymer là gì?
Nếu các loại đất sét tự nhiên được hình thành từ một nhóm các khoáng vật phyllosilicatnhôm ngậm nước, còn đất sét polymer làm hoàn toàn từ nhựa tổng hợp polymer polyvinylchloride. Sở dĩ chất liệu nhựa tổng hợp này cũng được gọi là đất sét bởi vì nó có kết cấu và các đặc tính giống như đất sét chứa khoáng, dễ dàng nhào nặn bằng tay để tạo hình và có thể liên tục thay đổi trong quá trình sáng tạo. Đặc điểm nổi trội của nó là độ kết dính, độ bền, đẹp và hầu như không chịu tác động của môi trường xung quanh.
Nếu như các tác phẩm làm từ đất sét thông thường hay đất sét tự khô (air dry) phải chờ trong khoảng thời gian dài để tự khô hay tôi luyện bằng nhiệt độ rất cao trong lò nung sau khi được định hình, thì các tác phẩm nghệ thuật làm từ đất sét polymer có thể đông cứng lại sau khi nặn với tác động của nhiệt nhất định dưới 30 phút, đem ra để nguội trong vòng 5 phút là bạn có ngay thành phẩm. Đặc biệt hơn nữa là người ta có thể trộn bột màu và các chất phụ gia khác nhau để tạo hiệu ứng chất liệu tự nhiên khác nhau như chất tạo độ trong, hoặc mica để có hiệu ứng sáng bóng như ngọc trai hay màu của kim loại...
*Ưu điểm của đất polymer là gì?
- Đất là chất liệu hoàn hảo để tạo các mô hình búp bê, thú, đồ vật, các môn hình nhà búp bê, trang sức... Đây là chất liệu bền và thách thức thời gian.
- Đất hoàn toàn không thấm nước sau khi nung nên tính ứng dụng rất cao vì các tác phẩm của bạn làm sẽ trở thành một khối nhựa, không chịu tác động của thời gian và môi trường.
- Đất sét polymer có hạn sử dụng lâu hơn đất tự khô. Nếu đất trở nên cứng và khó sử dụng, bạn nhỏ vài giọt chất làm mềm vào và cán qua máy cán đất vài lần, đất sẽ mềm trở lại.
- Đất có rất nhiều màu để chọn lựa.
*Khuyết điểm:
- Nếu bạn muốn tạo hình một bông hoa trông như thật thì bạn không nên dùng loại đất này vì nó không thể cán mỏng như đất Nhật được. Những cánh hoa như các kiểu làm trang sức thì hoàn toàn ổn.
Hoa trang sức từ đất polymer
- Sau khi tạo hình bạn phải làm nóng đất lên thì mô hình của bạn mới hoàn thiện. Nhiều bạn lo lắng về việc không có lò nướng nhưng ở đây, tác giả nêu rõ là 'đất cần nhiệt độ’ chứ không có nghĩa là đất cần lò nướng. Mẹo sử dụng đất không cần lò nướng sẽ chỉ rõ bên dưới.
- Đối với một số đất Polymer loại cứng, bạn sẽ khó pha màu (trộn các màu lại để ra màu khác) nên bạn phải mua nhiều màu.
*Một số loại đất polymer điển hình:
Cũng như đất air dry, đất polymer được các nhà sản xuất biến đổi công thức để phục vụ các mục đích sử dụng khác nhau của người dùng.
Đất polymer của Đức được coi là dòng đất sét lâu đời nhất và Đức cũng là nơi khai sinh ra đất polymer. Đất có tên là Fimo được ghép từ tên Fifi và Modeling ( Fifi's MOdeling). Fifi là con gái của nhà sản xuất búp bê Kaethe Kruse. Sau khi bà này mua công thức đất sét nhưng lại không sử dụng thành công trong nhà máy của mình. Cô con gái lại là người sử dụng thành công chất liệu này. Đất sét polymer Fimo của Đức có 3 dòng, dòng theo công thức cũ (classic)và dòng công thức mới mềm hơn nên gọi là Fimo Soft (cho người mới sử dụng). Còn dòng thứ ba là dòng mềm đồng thời có hiệu ứng ánh kim hoặc trong suốt. Hiện tại đối thủ cạnh tranh với Fimo là Sculpey của Mỹ và Kato Polyclay.
Ngoài ra, có lẽ Trung Quốc sau một thời gian dài gia công sản xuất cho Mỹ, Đức; họ cũng cho ra đời dòng đất Cymo an toàn cho trẻ em Trung Quốc và một số tên thương mại khác.
- Đất Polymer Fimo được xem là loại đất đa năng nhất. Bạn có thể làm búp bê, tạo hình trang sức hay làm các miniature có tính chi tiết cao. Tuy nhiên, đất vẫn khá cứng nên khó thao tác. Nếu bạn mua đất để thử tất cả các ứng dụng, có lẽ bạn nên thử Fimo soft hoặc Premo của Sculpey vì đất vừa mềm nhưng độ bền lại rất cao.
- Đất Sculpey có dòng Sculpey III là công thức phát triển của công thức gốc . Đất khá mềm nhưng độ bền đất kém hơn Premo một bậc. Nếu bạn tạo hình những thứ đơn giản, có khối vững thì sculpey là ổn. Còn sản phẩm mà Sculpey có thể cạnh tranh với Fimo Soft là Premo. Premo mềm, dễ nặn và tạo hình các vật bé, hoa văn trang sức…Bên cạnh Premo còn có dòng Premo Accent, đây là dòng đất có các màu sắc có hiệu ứng đặt biệt như ánh kim, trong suốt, màu đá… Giá thành của Sculpey rẻ hơn Fimo. Đất Premo hiện được các nghệ sĩ tạo hình yêu chuộng hơn hết vì cả giá thành và chất lượng. Sculpey đặc biệt có sản phẩm Super
Tạo hình bằng đất Sculpey và sơn Acrylic
- Một thương hiệu mới ra cách đây không lâu bởi một nghệ sĩ tạo hình - bà Donna Kato là Kato Polyclay. Theo đánh giá của tác giả, loại đất này rất tốt cho tạo hình trang sức nhưng đắt hơn 2 loại kia. Nếu bạn search tên này trên Google bằng hình ảnh sẽ hiện ra vô vàn các mẫu trang sức của bà ấy trong khi bạn search Fimo hay Sculpey sẽ cho ra các hình ảnh về búp bê và mô hình, trang sức... Có lẽ vì trang sức là sở trường của bà Kato chăng? Đất này không nhiều màu nhưng có thể trộn màu lại để cho ra màu mới. Vì vậy, bạn có thể tạo ra một số màu riêng của bạn. Đất Premo hay Fimo thật ra cũng làm được điều này nhưng chỉ có Kato là cung cấp trên website bảng hướng dẫn công thức pha màu cho bạn. Tuy nhiên, hiện tại trên các website của Fimo và Sculpey, họ cũng đã cung cấp bảng chỉ dẫn pha màu. Nếu bạn có chút kiến thức về màu, thì với vài màu cơ bản, không cần biết đó là loại đất gì, bạn cũng có thể tạo ra rất nhiều màu mới.
*Lời khuyên của tác giả là bạn không cần sở hữu loại đất đắt tiền nhất mà nên mua loại đất phù hợp với nhu cầu tạo hình của bạn. Việc chọn một loại đất không phù hợp là phí phạm cho dù đó là một loại đất cực kỳ rẻ tiền. Nên nhớ là tất cả các sản phẩm đất polymer này đều có thể dùng chung với nhau nên bạn có thể chọn sản phẩm thế mạnh của từng nhà sản xuất.
- Tại Trung Quốc, ứng dụng của đất polymer là vô hạn. Họ còn tự sản xuất đất polymer để hạ giá thành và có vô vàn các sản phẩm từ đất polymer bán khắp nơi trên trên thế giới.
Một số ứng dụng của đất polymer
* Một số mẹo nhỏ khi sử dụng đất polymer:
Khi dùng đất polymer, bạn cần biết một số điều như sau:
- Bạn có cần lò nướng không? Tuy trên bao bì luôn ghi rõ là nướng ở nhiệt độ 130 độ Ctrong vòng 30 phút cho độ dày đất là 6mm nhưng nếu nhà bạn không có lò nướng bạn không cần phải mua. Giải pháp thay thế là bạn có thể nhúng sản phẩm của mình vào nước đang sôi ( nếu sản phẩm gần như hoàn toàn là một khối và không có phủbột kim loại trên bề mặt). Còn một cách khác là bạn đem chưng cách thủy sản phẩm.
- Nếu bạn nướng trong lò, bạn phải canh chỉnh lò vài lần rồi rút ra thời gian và nhiệt độ phù hợp. Nướng đất cũng giống như nướng bánh vậy, mỗi lò đều khác nhau nên có thời gian nướng khác nhau. Mẹo là khi bạn nghe mùi thơm của nhựa bốc lên. Bạn nên chuẩn bị tắt lò ngay sau đó 1-2 phút.
- Trường hợp bạn muốn tạo một chiếc lá khô cong queo bị nổ lốm đốm, bạn nên để quá nhiệt độ và thời gian thông thường.
- Bạn có thay thế lò nướng bằng lò vi sóng không? Hoàn toàn không. Đơn giản vì nguyên tắc hoạt động của lò vi song hoàn toàn khác và sản phẩm của bạn sẽ bị bốc cháy và phá vỡ kết cấu đất ngay.
- Đất sét polymer như Fimo Soft, Premo, Kato… đều có thể trộn lại với nhau và các màu của nó cũng hoàn toàn có thể được trộn lại cho ra màu mới. Ví dụ bạn có thể trộn màu trắng trong suốt với một ít màu xanh để có màu xanh trong nhạt, bạn có thể làm đậm màu vàng đang có bằng cách nhồi với một ít đất đen….
- Ngoài những viên đất, bạn luôn luôn cần trang bị cho mình một lọ đất polymer loãng. Đây chính là bí quyết tạo hình các nước sốt, kem của các mô hình bánh, phủ bề mặt đất khi cần nhé các bạn. Kato Polyclay còn sản xuất luôn loại đất sét loãng có màu trong suốt rất tiện lợi. Đất sét loãng này còn được phủ lên bề mặt bức ảnh. Bạn cũng có thể dùng chúng thay thế keo dán để kết dính các mẩu đất sét với nhau hay dùng chúng thay thế chất làm mềm đất sét.
- Nếu bạn thiết kế trang sức, một số khuôn hoa văn, bột giả kim, giả cổ và dụng cụ tạo hoa văn là không thể thiếu.
*SG092013/Jettaha - Ilovehandmade.vn
Bài viết chỉ là quan điểm cá nhân của người sử dụng. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết, bạn vui lòng để nguồn Ilovehandmade.vn nếu share bài viết này.Hãy theo dõi page ilovehandmade.vn để đọc những bài hướng dẫn về đất sét polymer.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét